Peter Dieleman (NLR) en Bart Banning (voorzitter van het Nederlands Instituut voor Navigatie) heetten iedereen welkom bij de workshop georganiseerd door het Nederlands Instituut voor Navigatie in samenwerking met het Netherlands Space Office.
Fabio Covello, PRS engineer van ESA, beet de spits af met een introductie van de status van het Galileo systeem. De huidige constellatie met 15 operationele satellieten geeft al een goede dekking en met de 2 volgende lanceringen gepland in december 2017 en midden 2018 zal de dekking grotendeels compleet zijn. Covello vertelde ook dat Galileo nu bruikbaar is in de nieuwe generatie mobiele telefoons (Samsung 8 and Iphone8/X). Hierna introduceerde hij de PRS service inclusief de belangrijkste eigenschappen: Continuity of service, confidentiality en robuustheid tegen interferentie. Toegang tot de PRS service gaat via een CPA (Competent PRS Authority) in iedere lidstaat (volgens EU BESLUIT Nr. 1104/2011). De CPA geeft de sleutels uit, richt de gebruikersgroepen in en is ook een bron van informatie aangaande de PRS service. De CPA in NL is nu bij de AIVD, maar Min van I&M onderzoekt om het bij een andere entiteit onder te brengen. De GSA ondersteunt de lidstaten bij de ontwikkeling van PRS ontvangers en traint de CPAs met de uitvoering van hun taken. ESA ondersteunt de lidstaten bij het testen van hun ontvangers en PRS gerelateerde producten.
Thomas Bleeker van NSO (Netherlands Space Office) introduceerde de rol van NSO bij PRS. NSO is opvolger van NIVR en wordt aangestuurd door verschillende ministeries en het NWO. NSO is ook de Nederlandse vertegenwoordiging in Brussel aangaande PRS, en promoot het gebruik, industrie en kennis op PRS gebied. Nu zijn rond de 30 organisaties actief op PRS gebied in NL die samenwerken in de PRS gebruikersgroep (bestaande uit ministeries, energiemaatschappijen, bedrijven uit de telecom en financiële sectoren, universiteiten en private sector). NSO ondersteunt test en demonstratie activiteiten in Nederland ter ondersteuning van het in gebruik nemen in Nederland. In 2018 zal hier ook een pre-operationele ontvanger voor beschikbaar zijn. Ook worden remote server gebaseerde oplossingen onderzocht.
Frank Wilms, PRS product manager van Septentrio, introduceerde allereerst de Septentrio productlijn. Septentrio producten worden toegepast in de meeste GNSS toepassingsgebieden met de nadruk op high-end toepassingen. Septentrio was de eerste om een PRS ontvanger te bouwen en ook de eerste PRS positiebepaling is met een Septentrio test ontvanger gedaan. De eerste generatie ontvangers zijn gebruikt door ESA voor het testen van de eerste Galileo satellieten en door de lidstaten voor eerste pilot projecten. De 2e generatie is nu in ontwikkeling in samenwerking met de Belgische overheid voor commerciële doeleinden maar daarnaast ook nog steeds voor test en demonstratie toepassingen. Deze ontvanger zal een ‘secret’ niveau hebben om toegang te kunnen geven tot geheime informatie in de ontvanger. Deze ontvanger biedt ook een toolset om bijv. CPAs de mogelijkheid te geven om problemen van gebruikers nader te onderzoeken. Deze ontvanger zal zowel PRS als de publiek beschikbare signalen van de andere systemen gebruiken. De 3e generatie in ontwikkeling heeft als doelgroep aanbieders van diensten die onderdeel zijn van kritieke infrastructuur (energienetwerken, banken en telecom aanbieders). De 4e generatie waarover wordt gedacht is een geminiaturiseerde ontvanger voor mobiele toepassingen (‘unclassified’). De grootste uitdaging hiervoor is om de security module te verkleinen.
Judith van Bruggen, test ingenieur bij het NLR, vertelde over de PRS proeven die zijn gedaan in Nederland. Ze legde eerst het verschil uit tussen GPS P(Y) en PRS. Het belangrijkste verschil is dat PRS ook voor niet-militair gebruik is en dat bepaalde gebruikersgroepen kunnen worden uitgesloten. De proeven zijn gedaan in samenwerking met een groot aantal Nederlandse partijen waaronder NLR en verschillende ministeries. Voor de test zijn jamming (CW & sweep) proeven gedaan. De resultaten zijn helaas geheim en konden daarom niet worden gepresenteerd, maar duidelijk was dat alle gebruikte ontvangers konden worden ge-jammed. Van Bruggen’s aanbevelingen waren het gebruik van anti-jamming antennes en ook het gebruik van vergelijkbare procedures voor het hanteren van de sleutels van GPS en Galileo. Daarnaast is het hard nodig om meer awareness over PRS te creëren.
Bas van der Hoeven van CGI vertelde over de CGI activiteiten op het gebied van PRS. CGI ontwikkelt op basis van een idee van Willem Folkers (Folkline) een offline toepassing (S-TrackS) waarbij het PRS signaalspectrum door de gebruiker wordt opgenomen en offline wordt verwerkt in een beschermde omgeving waarna de uitkomst wordt teruggestuurd naar de gebruiker. Toepassingsvoorbeeld is het gebruik van enkelbanden. In het algemeen toepassingen waar niet direct een real-time positie nodig is.
Tijdens de panel discussie werden nog een aantal onderwerpen besproken. Het belangrijkste onderwerp was wie gebruik zal maken van de PRS service. Thomas Bleeker legde uit dat in Nederland gebruik zeker niet beperkt zal zijn voor defensie toepassingen maar ook voor andere takken van kritieke infrastructuur. Frank Wilms legde de moeilijkheid uit van het ontwikkelen van ‘mass-market’ PRS ontvangers met name door het grote verschil van mening in de lidstaten over het mogelijke gebruik van PRS. Bepaalde overheden zien niet graag dat het gebruik van PRS buiten de militair omgeving zal plaatsvinden en daarom zijn ontvangerfabrikanten huiverig om te starten met miniatuurontvangers. In de VS is de gebruikersmarkt voor de P(Y) code veel meer homogeen en de ontwikkeling van ontvangers wordt met name gefinancierd door DoD. Bas van der Hoeven voegde toe dat voor ook server-based toepassingen eerst de toegang tot deze toepassing moet worden bepaald. Wim Ploeg (Min I&M) benadrukte dat de huidige visie in Europa is om een brede gebruikersbasis te creëren. Een andere vraag was over het verplicht stellen van het gebruik van PRS voor bepaalde toepassingen onderdeel van de kritieke infrastructuur – bijv. timing.
Na afloop was er nog een gezellige borrel waar één en ander onder genot van een drankje werd besproken.
Presentaties
Klik op een afbeelding om de presentatie te downloaden.
Fotogalerij
